Wyrok TSUE z dnia 30 stycznia 2024 r. w sprawie C‑118/22 – prawo do bycia zapomnianym
30 stycznia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) rozstrzygnął w sprawie prawa do usunięcia danych tzw. prawa do bycia zapomnianym. Spór dotyczył kwestii przechowywania danych biometrycznych i genetycznych osób skazanych.
Pewna osoba w Bułgarii została wpisana do rejestru policyjnego w ramach dochodzenia prowadzonego w sprawie złożenia przez nią fałszywych zeznań. Ostatecznie została ona uznana za winną popełnienia przestępstwa i skazana na karę roku ograniczenia wolności. Po odbyciu kary skorzystała z instytucji zatarcia skazania oraz wniosła o wykreślenie jej z rejestru policyjnego. Prawo bułgarskie jednak stanowi, że dane przechowywane w rejestrze policyjnym mogą być przetwarzane przez organy posiadające do nich dostęp aż do śmierci danej osoby. Wniosek został zatem oddalony, ponieważ prawomocny wyrok skazujący, nawet po zatarciu skazania, nie był podstawą wykreślenia wpisu z rejestru policyjnego.
Sprawa trafiła ostatecznie do bułgarskiego najwyższego sądu administracyjnego, który zwrócił się do TSUE z pytaniem:
- czy wykładnia przepisów dyrektywy UE 2016/680 zezwala na stosowanie krajowych aktów prawnych prowadzących do praktycznie nieograniczonego prawa do przetwarzania danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępczości, prowadzenia postępowań przygotowawczych, wykrywania i ścigania czynów zabronionych i wykonywania kar lub do zniesienia prawa osoby, której dane dotyczą, do ograniczenia przetwarzania, usunięcia lub zniszczenia jej danych?
Rozpoznając sprawę, TSUE podkreślił, że dane przechowywane w rejestrze policyjnym obejmują m. in. odciski palców, fotografie czy pobrane od osób próbki dla ustalenia profilu DNA. Oprócz danych biometrycznych i genetycznych, rejestr zawiera też informacje związane z historią popełnionych przestępstw i wyroków skazujących. Takie dane zatem mogą być niezbędne do ustalenia ewentualnego udziału osoby w popełnieniu innych przestępstw.
TSUE orzekł jednak, że ogólne i niezróżnicowane przechowywanie danych biometrycznych i genetycznych osób skazanych za umyślne przestępstwo do chwili ich śmierci jest sprzeczne z prawem UE.
Trybunał wskazał, że istnieją różnice indywidualne między osobami skazanymi, takie jak charakter i waga popełnionego przestępstwa czy brak powrotu do przestępstwa. Dlatego ogólny termin przechowywania danych do chwili śmierci nie jest uzasadniony dla wszystkich osób skazanych za umyślne przestępstwo. Zamiast tego, wymagane jest indywidualne podejście z okresowym przeglądem, czy przechowywanie danych nadal jest konieczne, oraz przyznaniem zainteresowanej osobie prawa do usunięcia danych, gdy nie są już niezbędne zgodnie z prawem UE.
Pełna treść wyroku dostępna jest pod linkiem:
