Exit plan w start-upie
Jednym z kluczowych elementów strategii rozwoju star-upu powinno być opracowanie tzw. exit planu, czyli planu zakończenia działalności bądź wycofania się z inwestycji poprzez sprzedaż przedsiębiorstwa. W świecie start-upów bowiem, gdzie innowacyjność, dynamika rozwoju przedsięwzięcia oraz ryzyko inwestycyjne stanowią normę, exit plan stanowi fundamentalny aspekt długoterminowego sukcesu. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że planowanie wyjścia jest równoznaczne z myśleniem o potencjalnej porażce, w rzeczywistości to tworzenie strategicznego narzędzia, które pozwoli założycielom i inwestorom zmaksymalizować zwrot z inwestycji bądź zminimalizować ryzyko ewentualnych strat.
Rodzaje exit planów
Exit plan to kompleksowa strategia obejmująca różne scenariusze zakończenia działalności bądź przekazania nad nim kontroli, takie jak sprzedaż przedsiębiorstwa, wejście na giełdę (IPO), fuzje i przejęcia (M&A), czy też likwidację. Przygotowanie odpowiedniego exit planu wymaga zrozumienia rynku, określenia potencjalnych nabywców, a także ustalenia klarownych celów finansowych i operacyjnych spółki. Poniżej zostały przedstawione przykładowe „plany wyjścia”.
Strategiczna sprzedaż
- sprzedaż podmiotowi zainteresowanemu technologią, zespołem przedsiębiorstwa, rynkiem lub innymi strategicznymi zasobami start-upu;
- zalety: możliwość szybkiego oraz zyskownego wyjścia ze startupu;
- wady: utrata kontroli nad przedsiębiorstwem.
Wejście na giełdę (IPO)
- upublicznianie start-upu poprzez sprzedaż akcji na giełdzie;
- zalety: większe możliwości pozyskania kapitału, zwiększenie wiarygodności oraz widoczności start-upu, faktyczna wycena przedsiębiorstwa;
- wady: wysokie koszty i złożoność procesu wyjścia na giełdę, możliwość utraty kontroli nad przedsiębiorstwem, jawność wielu informacji handlowych i finansowych jednostki.
Fuzje i przejęcia (M&A)
- przejęcie start-upu przez inne przedsiębiorstwo bądź połączenie się z nim;
- zalety: dostęp do zasobów, technologii i rynków nabywcy, wzrost wartości przedsiębiorstwa, obniżenie kosztów prowadzenia spółki;
- wady: ewentualna konieczność zmiany struktury organizacyjnej podmiotu np. poprzez redukcję zatrudnienia, możliwość utraty niezależności operacyjnej.
Likwidacja
- proces zamknięcia przedsiębiorstwa oraz sprzedaży jego aktywów, zazwyczaj stanowiący ostateczność i aktualizujący się gdy spółka nie jest w stanie kontynuować działalności;
- zalety: stosunkowo szybkie zamknięcie nieprzynoszącego oczekiwanych zysków przedsiębiorstwa;
- wady: zazwyczaj niskie zwroty dla właścicieli i inwestorów, całkowite zakończenie istnienia podmiotu.
Podsumowanie
Należy pamiętać, że każdy z modeli exit planu wymaga dokładnego rozważenia i dopasowania do specyficznych potrzeb i sytuacji start-upu, w tym ustalenia przesłanek ich aktywacji. Niemniej jednak dobrze opracowany exit plan może znacząco wpłynąć na sukces końcowy przedsiębiorstwa, dlatego warto poświęcić czas na jego staranne zaplanowanie.
